Omówienie ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ZDROWIA z dnia 12 sierpnia 2021 r. w sprawie programu pilotażowego w zakresie kompleksowej opieki specjalistycznej nad świadczeniobiorcami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej KOS-BAR.
Rozporządzenie określa warunki realizacji programu pilotażowego w zakresie kompleksowej opieki specjalistycznej nad świadczeniobiorcami leczonymi z powodu otyłości olbrzymiej KOS-BAR.
Czym jest KOS-BAR?
KOS-BAR – to kompleksowe świadczenia opieki zdrowotnej, realizowane na rzecz świadczeniobiorcy kwalifikującego się do leczenia chirurgicznego z powodu otyłości olbrzymiej, u którego pomimo leczenia zachowawczego nie uzyskuje się redukcji masy ciała, obejmujące postępowanie medyczne związane z przygotowaniem do zabiegu operacyjnego, wykonanie operacji bariatrycznej, specjalistyczne świadczenia ambulatoryjne oraz, w zależności od wskazań medycznych, różne formy rehabilitacji leczniczej, w okresie do 18 miesięcy od dnia rozpoczęcia realizacji świadczenia opieki zdrowotnej.
Jaki jest cel programu?
Celem programu pilotażowego jest poprawa jakości i efektywności leczenia a także ocena efektywności organizacyjnej nowego modelu opieki.
Kogo dotyczy program?
Program dotyczy świadczeniobiorców w wieku od 18. roku życia z rozpoznaniem otyłości spowodowanej nadmierną podażą energii, u których wskaźnik masy ciała BMI ≥ 40 kg/m², oraz świadczeniobiorców z BMI 35–40 kg/m², u których chirurgicznie indukowana redukcja masy ciała może przynieść potencjalną poprawę w zakresie chorób wywołanych otyłością.
Kto nie może zostać objęty programem?
Programem pilotażowym nie mogą być objęci świadczeniobiorcy z rozpoznaniem otyłości spowodowanej nadmierną podażą energii, u których stwierdza się następujące przeciwwskazania do operacji bariatrycznej:
- Choroby nieuleczalne prowadzące do wyniszczenia;
- Choroby stanowiące zagrożenie dla życia;
- Choroby endokrynologiczne stanowiące podłoże dla otyłości;
- Ciężkie zaburzenia krzepnięcia krwi;
- Czynne uzależnienie od alkoholu lub narkotyków;
- Choroby psychiczne niepoddające się kontroli mimo leczenia i farmakoterapii;
- Upośledzenie umysłowe ciężkiego stopnia;
- Brak możliwości udziału w stałej długoterminowej kontroli po leczeniu operacyjnym;
- Okres 12 miesięcy poprzedzający planowaną ciążę oraz okres ciąży i karmienia piersią;
- Brak pełnego przekonania co do słuszności wyboru leczenia operacyjnego;
- Stan uniemożliwiający samodzielne życie, w sytuacji gdy rodzina lub jednostka organizacyjna opieki społecznej nie jest w stanie zapewnić odpowiedniego długoterminowego nadzoru.
Czy osoba zakwalifikowana do programu posiada jakieś zaświadczenie?
Świadczeniobiorcy zakwalifikowanemu do programu pilotażowego ośrodek koordynujący wydaje kartę KOS-BAR, która zawiera dane pacjenta takie jak: dane osobowe, wstępne i ostateczne rozpoznanie, zalecenie dotyczące postępowania medycznego i wskazówki dla lekarzy.
Świadczeniobiorca, po otrzymaniu karty KOS-BAR, składa deklarację wyboru świadczeniodawcy realizującego program pilotażowy.
Jakie są etapy realizacji programu?
Realizacja programu pilotażowego obejmuje następujące etapy procesu terapeutycznego:
1.Świadczenia opieki zdrowotnej związane z przygotowaniem świadczeniobiorcy do zabiegu bariatrycznego, takie jak:
- Ocena stanu zdrowia
- Opieka przedoperacyjna – 3-6 miesięcy
- Opracowanie planu leczenia – przygotowanie pacjenta pod względem klinicznym i psychologicznym (diagnostyka, porady, opracowanie diety, wdrożenie aktywności fizycznej, wsparcie psychologiczne, ocena stopnia motywacji).
- Zrealizowanie przynajmniej 5 wizyt u lekarza koordynującego
- Kwalifikację świadczeniobiorcy do operacji bariatrycznej
2.Leczenie zabiegowe indywidualne dla każdego świadczeniobiorcy:
- Wybór optymalnej metody z uwzględnieniem stanu ogólnego oraz głównego celu leczenia
- Procedury z zakresu chirurgii bariatrycznej posiadające udokumentowany wpływ na redukcję masy ciała i efekty metaboliczne, obejmujące: częściowe wycięcie żołądka z zespoleniem z jelitem czczym metodą Roux-en gastric bypass, częściowe wycięcie żołądka z zespoleniem z jelitem czczym metodą Mini gastric bypass, rękawowa resekcja żołądka (sleeve gastrectomy), laparoskopowa operacja ograniczająca objętość żołądka, operacja powtórna zabiegu ograniczającego objętość żołądka, laparoskopowa,
- Wizytę kontrolną po zabiegu bariatrycznym – realizowaną w okresie od 7 do 14 dni od dnia wypisu świadczeniobiorcy z oddziału szpitalnego;
3.Bariatryczną opiekę specjalistyczną (monitorowanie) – realizowaną w okresie 12 miesięcy od dnia wypisu świadczeniobiorcy ze szpitala, obejmującą:
- Ocenę stanu zdrowia
- Badania kontrolne
- Ocenę psychologa
- Monitorowanie pojawienia się nowych problemów, powikłań
- Edukację świadczeniobiorcy
- Rehabilitację leczniczą
- Przeprowadzenie bilansu opieki
- Konsultacje przeprowadzane za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności
- Przekazywanie Funduszowi danych rozliczeniowych związanych z realizacją programu
Jakie są wymagania w stosunku do placówki realizującej program?
Program pilotażowy jest realizowany przez ośrodki koordynujące, które zawarły z Funduszem umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w zakresie programu pilotażowego. Ośrodek koordynujący realizuje umowę o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju leczenie szpitalne w zakresie chirurgia ogólna oraz spełnia następujące warunki do realizacji świadczeń opieki zdrowotnej w ramach KOS-BAR:
- Posiada oddział szpitalny o profilu chirurgia ogólna wraz z poradnią chirurgiczną przyszpitalną
- Zapewnia dostęp do radiologii i pracowni endoskopowej
- Zapewnia dodatkowe wyposażenie w komórkach organizacyjnych realizujących świadczenia opieki zdrowotnej obejmujące aparaturę medyczną, sprzęt, narzędzia potrzebne w opiece chirurgicznej nad świadczeniobiorcami bariatrycznymi, a także umeblowanie, wózki do siedzenia, stoły operacyjne, łóżka oraz inne udogodnienia dostosowane do indywidualnych potrzeb świadczeniobiorców z otyłością olbrzymią;
- Zapewnia wielospecjalistyczny zespół terapeutyczny z doświadczeniem w leczeniu otyłości i chirurgii bariatrycznej (lekarzy specjalistów, pielegniarkę, psychologa, fizjoterapeutę, dietetyka)
- Zrealizował w 2019 r. co najmniej 130 zabiegów chirurgicznego leczenia otyłości wykonywanych minimum dwoma różnymi technikami;
- Opracowuje, wdraża i stosuje sformalizowaną procedurę określającą zasady współpracy między personelem sprawującym opiekę nad świadczeniobiorcą
- W ramach opieki przed- i pooperacyjnej zapewnia dostęp do konsultacji specjalistycznych oraz zapewnia wsparcie psychologiczne, szkolenia z zakresu żywienia dietetycznego i rehabilitację leczniczą zgodnie z indywidualnymi potrzebami świadczeniobiorcy
- Zapewnia wykonywanie badań laboratoryjnych
- Zapewnia dostęp do badania polisomnograficznego
- Zapewnia całodobowy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej
- Zapewnia organizację programu pilotażowego w tym podmiocie przez koordynatora programu pilotażowego zatrudnionego w wymiarze równoważnika co najmniej 3/4 etatu oraz przez lekarza specjalistę w dziedzinie chirurgii ogólnej z doświadczeniem w chirurgii bariatrycznej w wymiarze co najmniej równoważnika 1/4 etatu;
- Stosuje algorytmy kliniczne, które ułatwiają standaryzację opieki okołooperacyjnej, określone w protokole kompleksowej opieki okołooperacyjnej ERABS,
- Tworzy grupy wsparcia lub współpracuje z istniejącymi grupami wsparcia w celu zapewnienia edukacji i wymiany doświadczeń między świadczeniobiorcami zakwalifikowanymi do programu pilotażowego w zakresie chirurgii bariatrycznej.
Jakie są wskaźniki oceny efektów leczenia?
Wskaźnikami oceny efektów leczenia w ramach programu pilotażowego są:
- Wskaźniki efektów bariatrycznych (obniżenie masy ciała)
- Wskaźniki efektów metabolicznych (ustąpienie lub zmniejszenie powikłań otyłości takich jak cukrzyca czy astma)
- Wskaźniki chirurgiczne (śmiertelność, powikłania chirurgiczne, długość hospitalizacji, powrót do aktywności zawodowej)
Czy będzie można uzyskać dostęp do wyników programu?
Raport końcowy podsumowujący program pilotażowy podlega publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Funduszu. Wszystkie informacje zawarte w raporcie są podane w sposób uniemożliwiający identyfikację osoby, której dotyczą.